Астана «Жұмысшы мамандықтар қаласы»

Мемлекет басшысы­ Қасым-Жомарт Тоқаев жақында жа­рия­­ла­ған Жолдауында адал әрі табанды еңбе­гімен табысқа жеткен адам­дар қашанда сыйлы болуы керегін, 2025 жылды Жұмысшы мамандықтары жы­лы деп жария­лайтынын мәлімдеді. «Тәр­бие – тал бесіктен» демекші, еңбек адамы отбасы­нан, білім ұйымдарында бала­бақ­шадан қа­лып­тасады. Бала­бақ­шаларда, мек­­­тепке дейінгі тәрбие мен оқыту саласын­да Президент айтқан орынды бастаманы іске асыру өте маңызды. Президент Ұлттық құрылтайда: «Мен 2025 жылды – Жұмысшы мамандықтары жылы деп жарияладым. Бұл – кәсіптік және техникалық білім беру саласын жаңғыртуға және жұмысшы мамандардың қоғамдағы беделін арттыруға арналған маңызды шешім», – деп атап өтті. Бұл бастама – жас ұрпақтың сапалы кәсіптік білім алып, ел экономикасының дамуына үлес қосуына үлкен мүмкіндік. Бүгінде техникалық және кәсіптік мамандықтардың маңызы артып келеді. Білікті жұмысшы – кез келген мемлекеттің дамуындағы негізгі күш. Колледждің жастар жөніндегі маманы ретінде, мен Президенттің бұл бастамасы жастарға жаңа серпін беретініне сенемін. Кәсіптік білім беру жүйесін жетілдіру – ел болашағына жасалған инвестиция. Біз жастарды тек біліммен ғана емес, тұрақты жұмыспен қамту арқылы олардың қоғамдағы орнын айқындай аламыз. Ұлттық құрылтайда көтерілген бұл бастама – еліміздегі кәсіптік білім мен жұмысшы мамандықтарының беделін арттыруға жасалған үлкен қадам!

Астанада «Жұмысшы мамандықтар қаласы» – балалар мен жасөспірімдерге арналған білім беру фестивалі өтті. Мұнда қатысушылар түрлі мамандықтарды байқап көріп, сарапшылармен танысып, сұранысқа ие кәсіптер туралы мәлімет алды. Жұмысшы мамандықтары қаласының фестивалі аясында жедел жәрдем қызметкерлері балаларға шеберлік сабағын өткізді. Іс-шара барысында балаларға құтқарушы мамандығының маңызы туралы айтып, әртүрлі төтенше жағдайларда алғашқы медициналық көмек көрсету тәсілдерін көрсетті. Сонымен қатар, балалар медиктер қолданатын жабдықтармен танысып, алғашқы медициналық көмек көрсету негіздерін үйреніп, практикалық жаттығуларға қатысты. «Жұмысшы мамандықтар қаласы» болашақ мамандар, жұмыс берушілер мен техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарының өзара ынтымақтастық алаңына айналды. Жұмысшы мамандықтары қаласының қонақтары арнайы тақырыптық көшелерді аралап, таныса алды. Тау-кен, металлургия көшесі, машина жасау және көлік көшесі, ауыл және су шаруашылығы көшесі, құрылысшылар көшесі, болашақ мамандықтар көшесі, құтқарушылар мен өрт сөндірушілер бұрышы және тағы басқа шаралар ұйымдастырылады, – дейді министрлік мамандары. Бұдан бөлек, бірнеше күн бойы түрлі семинарлар мен шеберлік сыныптары, мұнай және энергетика бойынша хакатондар, мамандықтар шеруі, бос жұмыс орындары жәрмеңкесі, стартап жобалардың таныстырылымы, машина жасау бойынша шеберлік сыныптары, концерттер, халықаралық аккредиттелген техникалық және кәсіптік оқыту курстары өтті. Астана қаласында Мемлекет басшысы жариялаған «Жұмысшы мамандықтар жылы» аясында ұйымдастырылған «Жұмысшы мамандықтар қаласы» атты ауқымды фестивальіне еліміздің түкпір-түкпірінен 50 мыңнан астам қатысушы жиналды. Фестиваль қонақтары 8 тақырыптық көшеде және 40 интерактивті аймақтарда, «Авиация үйінде» қайталанбас атмосфераға еніп, 200-ден астам мамандықпен таныса алды. Бұл оқушылардың әрқайсысына өздері қызыққан мамандықтардың мәнін білуге ​​тамаша мүмкіндік болды.

Астана қаласы әкімдігінің “№42 орта мектебінде балаларды еңбекке баулу арқылы еңбексүйгіштікке, өз мүлкіне жанашырлықпен қарауға үйрету мақсатында әр сыныпта “Тазалық-денсаулық кепілі” деген ұранмен тазалық күні болды. Сынып мұғалімдерімен бірге өз кабинеттерін тазалап, жинады. Дәліздің тазалығын да назардан тыс қалдырмады. Балалар ынтымақтаса отырып,жұмыс жасады . “Тазалық- тазалағаннан емес, таза ұстағаннан” деп еден жуушы апаларының еңбегін бағалап, құрмет көрсетті. 2025 жыл Қазақстанда жұмысшы мамандықтары жылы болып жариялануына орай Астана кітапханаларында жұмысшы мамандықтарға арналған тақырыптық кітап сөрелері мен көрмелер қойылды.

Осы іс-шара аясында «Астана қаласы әкімдігінің орталықтандырылған кітапханалар жүйесі» ММ-нің 22 кітапханасында тақырыптық кітап сөрелері мен көрмелер қойылды. Мысалы, Орталық балалар-жасөспірімдер кітапханасындағы «Мәртебелі мамандық», №6 Бұқаралық кітапханадағы «Мамандық таңдау маңызы іс», №5 балалар кітапханасындағы «Мамандық – өмір тандауы» және бұқаралық іс-шаралар, оның ішінде әртүрлі еңбек түрлері бойынша әдебиеттер, көрнекті жұмысшы кәсіп өкілдерінің өмірбаяндары, карьералық өсу, даму туралы кітаптар, кәсіби дағдылар мен жеке табыс тарихы. Сондай-ақ кітапханаларда «Табыс тарихы» форматында жұмысшы мамандықтарының көрнекті өкілдерімен кездесулер өтеді. Өз ісінің шеберлері жеке кәсіби тәжірибелерімен бөліседі, табысқа жету жолы туралы әңгімелейді және қатысушылардың сұрақтарына жауап береді. Жыл бойына қалалық кітапханаларда жұмысшы мамандықтардың беделін көтеруге және жастар арасында қажырлы еңбекті насихаттауға бағытталған бұқаралық іс-шаралар: лекциялар, пікірталас клубтары, фильмдер көрсетілімі және шеберлік сабақтары ұйымдастырылады. Бала­ларда аспаз, қоғамдық тамақтану сала­сы­ның қызметкерлері секілді жұмысшы ма­ман­дықтарға қызығушылығын арттыру балабақша мен мектептен бастау алады.Сонымен қатар  Астана қаласының Сервис және туризм колледжінде Жұмысшы мамандықтар жылы аясында «Техникалық және кәсіптік білім беру жүйесінде мамандар даярлаудың  заманауи тәсілдері» атты ауқымды іс-шара өтті. Астана қаласы Білім басқармасы Әдістемелік орталығының ұйымдастыруымен жүзеге асқан ғылыми-тәжірибелік конференцияға қала колледждерінен 200-ден астам оқытушы қатысты. Іс-шарада қонақтар «Жас дизайнерлердің идеялары», «Дәмді нан құпиялары» жұмыстарының көрмелерін көріп, «Мамандықтар әлемін ашу» шеберлік сыныптарына, «Ұстаз болу — өнер» педагогикалық коллоквиумына, бук-кроссингтерге қатысты.

Мектеп жасына дейінгі балалар ойын арқылы дамиды, өседі, жаңа нәрсені қабылдайды. Олардың осы ерекшелігін де ескеріп, серуен әрекетінде тәрбиеленушілермен өз отырған орындықтарының шаңын сүрту, топта ойыншықтарды жууға жәрдемдесу сияқты жеңіл әрекеттерді ұйым­дастыру арқылы да еңбекке баулуға болады. Осыған қоса сюжетті-рөлді ойындар арқылы аспаздар, құрылысшылар, дәрігерлер мен педагогтер, қоғамдық орын­дар­дағы қызмет көрсетушілер, шеберлер мен зергерлер, техникаларды жөндеушілер, таза­лық­шы­лар, тағы басқа да түрлі жұмысшы ма­ман­дықтарын наси­хат­тауға мүм­кіндік мол.

Мектепке дейінгі білім ұйым­дарында еңбекке баулу бұл – балғындарды еңбекқорлыққа тәрбиелеудің басты жолы. Жапсыру, мүсіндеу, құрастыру секілді шығар­ма­шылық жұмыстар арқылы балаларды еңбек­сүйгіштікке тәрбиелейміз. Дегенмен тәрбие ісін оқыту үдерісінде ғана емес, үздіксіз, үнемі, әрбір сәтті тиімді пайдаланып жүргізген жөн. Айталық, естияр, ересек, сонымен қатар мектепалды даярлық топтарының балалары арасында кезекшілік ұйымдастыруға болады. Кезекші балаларға арналған арнайы алжап­қыштарды тағып, өз кезегінде тәрелкелерді, қасықтарды үстелге қойып, тамақтанып бол­ғаннан кейін үстел үстін жинауға жәрдемдеседі. Мұн­дай тәрбиенің үлгісі ең алдымен балаға өміріне қажет қарапайым тұрмыстық дағдыларды меңгеріп, өзіне қызмет көрсету дағдысын қалыптастыруға ықпал етеді. Екін­шіден, өзгелердің еңбегін бағалауға, таза­лық сақтауға үйренеді.

Қай уақыттан бастап балалар өз ойыншықтарын жинап, ыдыс-аяқ жуып, қоқыс шығару керек? Әрине бұл сұраққа нақты жауап табылмайды. Барлығы баланың қабілетіне, қызығушылығына және отбасы құрамына байланысты.

1. Әрбір баланың орындауға шамасы жететіндей арнайы міндеттелген үй шаруалары болуы керек.
2. Баланы тиянақтылық, ұқыптылық, үнемшілдікке үйретіңіз.
3. Балаға әр нәрсенің, соның ішінде ойыншықтардың да, өзіне арналған орны болу керектігін үйретіңіз.
4. Екі жастан бастап балаға өзінің ойнайтын жерін реттеуді үйрету керек.
5. Балаңыздың әр бастаған істі аяқсыз қалдырмауын жіті қадағалаңыз.
6. Өзі жасай алатын нәрсені бала үшін ешқашан жасамаңыз. Бұл өте маңызды.
7. Баланы мақтау, мадақтау формасы ретінде оны белгілі бір тапсырылған істерден, міндеттерден босатпаңыз.
8. Балаңызды орындауға шамасы жететін тапсырма беру арқылы үлкендердің істеп жүрген шаруасына қосыңыз.
9. Сынған ойыншықты жөндеу процесіне баланы қатыстыру керек (ұстап тұру, әкеліп беру, т.б.)
10. Кітаптарды қалпына келтіру, қағаздан немесе табиғи материалдардан ойыншық жасау сияқты жұмыстарға балаңызбен бірге өзіңіз де қатысыңыз.
11. Балаңыздың жұмысын мұқият қарап, дұрыс баға беріңіз, тырысып жатқаны үшін мақтап қойыңыз.
12. Балаңызға өзіңіздің жұмысыңыз жайлы, қызметтестеріңіз туралы айтып отырыңыз.
13. Нашар немесе қате орындалған жұмыс үшін балаңызды жазаламаңыз. Оған жасалған қателіктерді жөндеуге мүмкіндік беріңіз.

Балаларды еңбексүйгіштікке тәрбиелеу турасында ата-аналарға арналған сауалнамалар:

— Балаңызды өз мамандығыңызбен таныстырдыңыз ба?

— Балаңыз өз бетімен не істей алады?

— Балаңызға қандай еңбек тапсырмаларын бересіз?

— Балаңызды отбасындағы күнделікті еңбекке қатыстырасыз ба?

— Қатыстыратын болсаңыз, ол немен сипатталады?

— Сіздің ойыңызша, үй ішінде балалар қандай міндеттер атқара алады?

— Үлкендердің қайсысына балаңыз көмектескенді ұнатады?

— Басқалар үшін не істейді?

— Балаңыз сіздің берген тапсырмаларыңызды шын көңілмен орындай ма?

— Балаңыз бастаған істі аяқтау үшін сіз қандай шаралар қолданасыз?

Осы сұрақтарға жауап беріп, осы мәселеде қолданып жүрген тәрбиелік тәсіліңізге кеңінен анализ жасаңыз.

Балаңызды еңбекке жаны құмар етіп тәрбиелеуде сізге сәттілік тілейміз, құрметті ата-аналар.

Г.Тұрсынқожа