Abaıdyń on besinshi qara sózi

Aqyldy kisi men aqylsyz kisiniń, meniń bilýimshe bir belgili parqyn kórdim.
Áýeli – pende adam bolyp jaratylǵan soń, dúnıede qyzyq kórmeı júre almaıdy. Sol qyzyqty nársesin izdegen kezi ómiriniń eń qyzyqty ýaqyty bolyp oıynda qalady. Sonda esti adam, oryndy iske qyzyǵyp, qumarlanyp izdeıdi eken daǵy, kúninde aıtsa qulaq, oılansa kóńil súısingendeı bolady eken. Oǵan bul ótken ómirdiń ókinishi de joq bolady eken.
Eser kisi ornyn tappaı, ne bolsa sol bir baıansyz, baǵasyz nársege qyzyǵyp, qumar bolyp, ómiriniń qyzyqty, qymbatty shaǵyn ıtqorlyqpen ótkizip alady eken daǵy, kúninde ókingeni paıda bolmaıdy eken. Jastyqta bul qyzyqtan soń jáne bir qyzyq taýyp alatyn kisimsip, jastyǵy tozbastaı, býyny bosamastaı kórip júrip, birer qyzyqty qýǵanda-aq moıny qatyp, býyny quryp, ekinshi talapqa qaırat qylýǵa jaramaı qalady eken.
Úshinshi – árbir nársege qyzyqpaqtyq. Ol ózi boıǵa qumarlyq paıda qylatyn nárse eken. Árbir qumarlyq ózine bir dert bolady eken, ártúrli qumar bolǵan nársege jetkende, ıakı áne-mine, jeter-jetpes bolyp júrgende, bir túrli mastyq paıda bolady eken.
Árbir mastyq boıdan oǵatty kóp shyǵaryp, aqyldyń kózin baılap, tóńirektegi qaraýshylardyń kózin ashyp, «anany-mynany» degizip, boıdy synatatuǵyn nárse eken. Sol ýaqytta esti kisiler úlken esi shyqpaı, aqyldy qoldan jibermeı, boıyn synatpaı júrip izdenedi eken. Eser kisiler er-toqymyn tastap, bórki túsip qalyp, etegi atynyń k…n jaýyp ketip, eki kózi aspanda, jyndy kisishe shaba berýdi biledi eken, sony kórdim.
Egerde esti kisilerdiń qatarynda bolǵyń kelse, kúninde bir márte, bolmasa jumasynda bir, eń bolmasa aıynda bir, ózińnen óziń esep al! Sol aldyńǵy esep alǵannan bergi ómirdi qalaı ótkizdiń eken, ne bilimge, ne ahıretke, ne dúnıege jaramdy, kúninde óziń ókinbesteı qylyqpen ótkizippisiń? Joq, bolmasa, ne qylyp ótkizgenińdi óziń de bilmeı qalyppysyń?